De 4 edele waarheden van het Theravāda-boeddhisme

Het boeddhisme is in het Westen misschien pas recent tot de massa doorgedrongen, maar het bestaat natuurlijk al meer dan 2000 jaar. Het was tot voor kort dan ook iets exotisch. We zagen wel eens monniken in felgekleurde toga’s rondlopen en misschien gingen we wel eens op vakantie naar landen waar het boeddhisme door veel mensen worden beoefend, maar het bleef toch een beetje een ver van je bed show. Degenen die het wel oppakten waren bijvoorbeeld de hippies in de jaren 70. Maar als deze groep er al mee aan de haal ging, dan werd het natuurlijk op een volstrekt andere wijze beoefend dan de manier waarop de monniken het in de kloosters van Nepal beoefenen. Voordat de globalisering echt loskwam en grenzen deed vervagen, was het boeddhisme sowieso bij weinig mensen bekend. De filosoof Schopenhauer was een van de eerste Westerse filosofen die het boeddhisme actief in zijn filosofie heeft verwerkt. Dit was pas in de 19de eeuw en dat is op de geschiedenis van de mensheid bekeken natuurlijk heel recent. Maar de werken van Schopenhauer waren in zijn tijd niet bepaald populair en vonden zeker niet een toegang tot het grote publiek. Wat we nu zien is dat het boeddhisme, mindfulness en meditatietechnieken enorm populair zijn in het Westen. Voorheen hadden we in het Westen onze eigen spirituele doctrines, dogma’s gebruiken en rituelen. Maar gezien we niet langer terug kunnen vallen op een specifiek Westerse identiteit, zijn mensen hun heil elders gaan zoeken. Het is niet zo vreemd dat men massaal uitkomt bij de 4 edele waarheden van het Boeddhisme, aangezien je hele praktische technieken kunt leren die een empirische verifieerbare impact hebben op iemands leven. Dit kan bijvoorbeeld bij Buddho. De Christelijke God was wat dat betreft veel minder tastbaar. Bij het boeddhisme is het dan ook niet zo dat je een geloof aanhangt in een soort metafysische werkelijkheid. Je gaat juist zelf aan de slag met meditatie om bepaalde inzichten te vergaren. De 4 edele waarheden zijn dan ook geen geloofsartikelen die je in een soort boeddhiste Bijbel kunt lezen. De 4 edele waarheden zijn het gevolg van een inzicht dat juist door het mediteren op het leven tot stand komt. Deze 4 edele waarheden zijn daardoor direct gelinkt aan de menselijke ervaring in het hier en nu en niet aan een hiernamaals of een goddelijk wezen dat buiten ons staat. Door praktische meditatie kunnen deze 4 edele waarheden direct ervaren worden waardoor deze 4 edele waarden juist op een praktische wijze geïntegreerd kunnen worden in iemands daadwerkelijke bestaan.